MONGOL : Энэ бол хүмүүний ертөнцийг сүйтгэж буй аймшигт тахалт өвчний тухай түүх юм. Өсгөлөн, өвчин зовлон нүүдэлчин амьдралыг авч одоор гэрээс гэрт дамжин тархаж байлаа. Нэгэн өглөө аймшигт өвчин 15 хан настай залуу хүү Тарваагийн амьдардаг газар нүүрлэжээ. Хүн бүр сандарч тэвдэн амь зулбан дүрвэн зугтаж тахалд нэрвэгдсэн Тарваа хүүг хөсөр хаяжээ. Гэр бүлийнхэн нь залуу хүүг хөсөр хаян орхин явжээ. Тарваа хүү олон өдөр амьтны сэг зэмээр хооллодог хар хэрээ харцан доор хөлгөөнгүй хэвтжээ. Тэр ухаанаа алдаж, сүнс биеэсэ гарч оджээ. Гаднаа сүнс нь хувь тавилангаа гунигтайгаар төсөөлж байлаа. Тиймээс Тарваагийн сүнс доод ертөнцөд хүрнэ гэж найдас эх дэлхийгээ явжээ. Доод ертөнцөд ирээд Тарваагийн сүнс доод ертөнцийн эзэн хаантай нүүр тулгарсанд хаан түүнийг хараад ихэд гайхав. Гэтэл чи энд юу хийж байгаа юм бэ? Чи хараахан үхээгүй байна шүү дээ! Чи яагаад доод ерөнцөд ирсэн юм бэ? гэж асуужээ. Бүх хүмүүс явсны дараа намайг авах үхлийг хүлээлгүйгээр би өөрөө ирье гэж бодсон юм гэжээ. Гэвч чиний ирэх цаг болоогүй байна. Биедээ буцаж оч гэжээ. Хаан Тарваагийн сүнсэд талархжээ. Тэрээр Тарваагийн үнэнч, энгийн байдлыг таашаажээ. Явахаасаа өмнө миний ертөнцөөс юу хүссэнээ аваад яв гэжээ. Тэгээд хаан Тарвааг өөрийн эзэмшлийн газар доорх ертөнцөөрөө зочлуулжээ. Ямар сайхан ертөнц вэ! Энд хайр дурлал, жаргал цэнгэл, гуниг харуулсал бүгд байна. Энд алмаз эрдэнэ, алт мөнгө бүгд байна. Бас энд түүх, үлгэр, домог яриа, дуу хөгжим байна. Мөн энд аз зол, инээд хөөр, гоо үзэсгэлэн байна. Би үлгэрийг сонгон авъя гэжээ. Ингээд Тарваагийн биедээ орон сэргэж, бие илааршиж эдгэрч гэнэ. Гэвч хар хэрээ хоёр нүдийг нь ухсны улмаас хүү харж чадахгүй болсон байлаа. Сохор Тарваа өсөж өндийн олон жил уул толгодыг даван бэлчээр даган амьдарчээ. Эцэст нь тэр түүнийг таних цөөхөн хэдэн ам бүлтэй нүүдэлчний отог олжээ. Энэ бүхний эцэст тахал өвчин үгүй болсон харин танай гэр бүл явсан гэж тэд түүнд хэлжээ. Тарваа чи яаж амьд гарсан юм бэ? Гэж асуулаа. Тэгээд залуу хүү тэдэнд өөрийн газар доорх ертөнцөөр аяласан аялалын тухай мөн их хааны, алт эрдэнэсийн талаар ярьж өгчээ. Тэгээд юу болов? Чи юу авч ирсэн бэ? Гэж асуув. Би үнэт үлгэр домгийг авч ирсэн гэж хариулжээ. Гэвч яагаад? Үлгэр домог алт мөнгөнөөс юугаараа илүү үнэ цэнэтэй гэж? Хэмээн асуулаа. “Дэлхий ертөнц, өнгөрсөн амьдрал, одод, мөрөөдөл, өвөг дээдсийн минь мэргэн ухааны эрдэм мэдлэг” хэмээн хариулжээ. Сохор Тарваа харсан. Тэр өнгөрсөн болон ирээдүйг харсан. Тэр эрдэм мэдлэгтэй. Тарваа өндөр настай өвгөн болтлоо амьдарсан ба амьдралынхаа цаг хугацааг даяанчилахад зориулжээ. Тэр нүүдэлчдийн үлгэр домгийг ярьж өгөхөөр ирсэн. Тэр сүнслэг ертөнцөөс сонгон авч ирсэн зүйлээ ярьж өгөхөөр ирсэн. . _ . _ . _ . _ . _ . _ . _ . _ . _ . _ . _ . _ . _ . _ . _ . _ . _ . FRANCAIS : Voici la légende de Tarvaa. C’est l’histoire d’une maladie sans espoir qui ravage le monde des humains. Affamée, elle se glisse de yourte en yourte, pour prendre la vie des nomades. Un matin, la maladie arrive dans le campement où vit Tarvaa, un jeune garçon de 15 ans. Tout le monde, pris de panique, tente de s'échapper, mais Tarvaa, comme bien d'autres, est frappé par la maladie qui le cloue au sol. Sa famille, elle, disparaît dans la steppe, abandonnant le jeune garçon. Pendant des jours et des jours, Tarvaa, immobile, reste là, allongé sur le sol, sous le regard charognard d'un gros corbeau noir. Il finit par perdre connaissance. Son âme, comme un voile impalpable, s'échappe de son corps. Dehors, l'âme contemple tristement son sort. Tout le monde est parti. L’âme de Tarvaa se faufile alors dans la terre dans l'espoir de rejoindre le monde souterrain, le monde d'en bas. Arrivée dans le monde souterrain, l'âme de Tarvaa fait face au grand Khan qui règne sur le Monde d'En Bas. Il le regarde d'un air étonné. « Mais que fais-tu ici ? Tu n'es pas encore mort ! Pourquoi es-tu descendu ? ». « Comme tout le monde était parti, je me suis dit que je pouvais venir sans attendre que la mort ne m’emporte. » « Mais ton moment n'est pas venu, retourne dans ton corps ! ». Le souverain apprécie l'âme de Tarvaa. Il aime sa sincérité, sa simplicité. « Avant de partir, prends ce que tu veux dans mon royaume et emporte-le avec toi ». Alors le grand Khan du monde d'en bas emmène Tarvaa visiter le royaume souterrain. Et quel royaume ! On y trouve tout : le bonheur, les joies, les pleurs ; il y a la richesse : diamants, or et argent ; il y a les histoires, contes, légendes, mythes et chants ; il y a aussi la chance, le rire, la beauté... «Moi, je choisis d'emporter les histoires » dit l’enfant. Tarvaa se réveille, dans son corps, guéri. Mais il ne voit plus. En son absence, le gros corbeau noir a mangé ses yeux. Tarvaa se lève, aveugle, et se met en chemin à travers la steppe, suivant le beuglement lointain des pâturages. Il parvient enfin à rejoindre un campement où vit une petite famille de nomades. En le voyant arriver, ils le reconnaissent tout de suite, ils lui racontent que la maladie a fini par disparaître, mais qu’elle a emporté toute sa famille avec elle. « Tarvaa, comment-as tu survécu ? » Le jeune garçon leur raconte tout son voyage dans le monde souterrain, le grand Khan, l'or, les diamants. « Et alors ? Qu'as tu ramené ? », « J'ai pris le plus précieux : les contes. ». « Mais Pourquoi ? Qu'est-ce qu'il y a de plus précieux dans les contes que dans l'or ou l'argent ? ». « La connaissance des mondes, du passé, des étoiles, des rêves, la sagesse de nos ancêtres. ». Tarvaa l'aveugle voyait. Il voyait le passé et même le futur. Il savait. Tarvaa vécut très vieux, à parcourir la steppe. Il venait raconter aux nomades des contes et des légendes. Il venait leur transmettre ce qu'il avait ramené du monde des esprits.